Muazzez İlmiye Çığ kimdir?

Muazzez İlmiye Çığ: Hayatı ve Kariyeri

Erken Yaşam

Muazzez İlmiye Çığ, 20 Haziran 1914 tarihinde Bursa’da doğdu. Ailesi, Kırım göçmenlerinden oluşuyordu; babası Kırım’dan Merzifon’a, annesi ise Bursa’ya göç etmişti. Çığ, çocukluk dönemini Bursa’da geçirdi. 1919 yılında Yunan ordusunun İzmir’i işgali sırasında ailesi Çorum’a yerleşti. Burada ilkokul eğitimine başladı ve ardından Bursa’ya döndü. Bursa’da özel bir okulda Fransızca ve müzik eğitimi aldı.

Eğitim Süreci

Muazzez İlmiye Çığ, 1926 yılında Bursa Kız Muallim Mektebi’ni kazanarak öğretmenlik eğitimi aldı ve 1931’de mezun oldu. Öğretmenlik kariyerine Eskişehir’de başladı. Ancak onun asıl ilgisi arkeoloji ve tarih alanındaydı. Bu nedenle, 1936 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Hititoloji bölümüne kaydoldu. 1940 yılında mezun olduktan sonra İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde çalışmaya başladı.

Bilimsel Katkıları

Muazzez İlmiye Çığ, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde çalıştığı süre boyunca Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılmış on binlerce tableti inceleyip sınıflandırdı. Bu süreçte, Sümer uygarlığı üzerine yaptığı araştırmalarla dikkat çekti. Özellikle Sümer tabletlerinin çözümlenmesi ve bu tabletlerden elde ettiği bilgilerin yayınlanması, onun bilim dünyasındaki yerini sağlamlaştırdı.Çığ’ın en önemli eserlerinden biri, “Sümerler” adlı kitabıdır. Bu kitapta, Sümerlerin tarihine, kültürüne ve diline dair kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca, “Sümer Mitolojisi” üzerine de önemli çalışmalar yapmıştır. Onun bilimsel katkıları, sadece akademik çevrelerde değil, aynı zamanda genel kamuoyunda da büyük ilgi görmüştür.

Toplumsal Etkileri

Muazzez İlmiye Çığ, sadece arkeoloji alanında değil, aynı zamanda toplumsal konularda da aktif bir figürdü. Laiklik ve kadın hakları konularında cesur açıklamalar yaparak toplumda tartışmalara yol açtı. Özellikle Arap kadınlarının başörtüsü ile ilgili görüşleri, kamuoyunda geniş yankı buldu.Kariyeri boyunca birçok ulusal ve uluslararası kongreye katıldı; bu kongrelerde Türkiye’nin arkeolojik zenginliklerini tanıttı. Ayrıca, Türk Dil Kurumu’nun (TDK) üyesi olarak da dilin korunması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yaptı.

Ödüller ve Tanınma

Muazzez İlmiye Çığ’ın bilimsel çalışmaları birçok ödül ile taçlandırıldı. Onun eserleri hem akademik çevrelerde hem de genel okuyucu kitlesi arasında büyük ilgi gördü. Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinde dersler verdi ve genç nesillere ilham kaynağı oldu.

Son Yılları ve Mirası

Muazzez İlmiye Çığ, hayatının son yıllarında bile aktif olarak yazmaya devam etti. 17 Kasım 2024 tarihinde hayatını kaybettiğinde geride bıraktığı eserler ve bilim dünyasına yaptığı katkılarla Türk bilim tarihinde önemli bir figür olarak anılmaya devam ediyor.Çığ’ın çalışmaları, özellikle kadınların bilim alanındaki yerini güçlendirmeye yönelik çabalarıyla da dikkat çekiyor. Onun hayatı ve başarıları, genç kadınlara ilham vermeye devam etmekte; bilime olan tutkusu ve kararlılığı ise birçok kişi için örnek teşkil etmektedir.

Sonuç

Muazzez İlmiye Çığ, Türk arkeolojisinin gelişimine büyük katkılarda bulunmuş bir bilim insanıdır. Sümer uygarlığı üzerine yaptığı çalışmalarla sadece akademik dünyada değil, toplumda da önemli bir etki yaratmıştır. Onun hayatı ve eserleri, bilimin sınırlarını zorlayan bir azim ve kararlılıkla doludur; bu nedenle Türk bilim tarihinde daima hatırlanacaktır.